De dag is nog maar net begonnen en het is al drukkend heet. Dat belooft wat vandaag want ik sta op het punt om naar Mariamakunda te gaan voor het Bloeddrukproject. Nadat ik mijn lijstje heb afgevinkt om te checken of ik alles bij me heb (bloeddrukmeters, extra batterijen, een connector om een tent te maken van pvc-buizen, plakband, schaar, aanplakbiljetten om herkenbaar te zijn) gaan we op weg. Ik ben mijn straat nog niet uit of ik sta al muurvast. Het verkeer vanuit Tanji richting de voormalige Turntable is dramatisch, maar er is geen andere manier want door de regenval van de laatste dagen, zijn achterafstraatjes geen optie! De airco doet het niet, dus het is bloedheet in de auto en de ramen helemaal opendoen durf ik niet op dit drukke punt waar veel verkopers en bedelaars van auto naar auto gaan om hun waar te verkopen of om wat dalassi’s te vangen.
Bonken van gat naar gat op de kuilenboulevard Eindelijk kunnen we de highway op en dan zijn we ook in een mum van tijd bij de afslag naar Mariamakunda. Van de weg die ze hier twee jaar geleden hebben geasfalteerd, is niet veel meer over. We bonken van gat naar gat en worden hevig door elkaar geschud. Na een heftige rit over de kuilenboulevard, zien we Claudette aan de kant van de weg staan. We moeten wachten op Kebba want de weg naar Mariamakunda is ‘under construction’ dus moet het op een andere manier.
Uiteindelijk bereiken we de markt en zoeken we een schaduwrijke plek om ons kampement op te slaan. We bouwen een tent van pvc-buizen die we met ‘rods’ (ijzeren pennen) in de grond bevestigen. Een stuk doek moet ons beschermen tegen de verzengende zon en de regen die in de lucht hangt.
Naka la tuda? Al tijdens het installeren van de spullen, ontstaat er een wachtrij. Vooral veel vrouwen willen hun bloeddruk laten meten. Het voor mij ook weer de perfecte gelegenheid om mijn Wolof te oefenen. Nga def? Naka la tuda? Njaata att? Jerejef, sawallah! Sa blood pressure daffa eek! Het zorgt voor hilarische momenten want als ze in rad Wolof tegen me beginnen te ratelen, heb ik werkelijk geen idee waar ze het over hebben. Zo ver ben ik nog niet met mijn lessen!
Het wordt steeds drukker bij ons tentje. De wachtrij wordt steeds langer, sommige vrouwen proberen voor te dringen. Ze klagen dat ze het druk hebben, ze moeten koken, voor hun kinderen zorgen en zeggen geen tijd te hebben om in de rij te staan. Helaas geldt dat voor alle vrouwen. De vaak lange tocht naar de markt, het wachten in de hete zon, het op de schopstoel zitten omdat ze thuis aan de gang moeten, het is er wellicht de oorzaak van dat bij een aantal vrouwen een hoge bovendruk wordt gemeten. De volgende keer nemen we een bankje mee zodat de vrouwen in ieder geval minimaal een kwartier kunnen zitten en rusten in de schaduw voordat we hun bloeddruk opmeten. Een bloeddrukmeting is tenslotte een momentopname en als je net het verkeerde moment hebt, kan het verkeerd uitpakken. Daarom is het belangrijk om de metingen regelmatig te doen zodat we een goed beeld krijgen.
Moringa, dé natuurlijke bloeddrukverlager! Gelukkig zijn de meeste bloeddrukmetingen in orde. Maar van de ruim vijftig mensen die we gemeten hebben, heeft bijna 20% een te hoge bloeddruk. Sommigen wisten het en zijn onder behandeling. Maar de meesten waren zich er niet van bewust. Dat is ook waarom hoge bloeddruk de ‘silent killer’ wordt genoemd, want meestal merk je er niets van. De vrouwen en mannen met een te hoge bloeddruk, kregen van Kebba voedingsadviezen waarmee ze de bloeddruk kunnen verlagen. Zo is Moringa (groeit zowat op iedere compound) een natuurlijke bloeddrukverlager, evenals gember en knoflook, en deze gezonde voeding is makkelijk te verkrijgen. Zout (heel veel in Jumbo en Adja) en attaya (heel sterk thee) zijn grote boosdoeners, dus dat kunnen ze beter niet meer gebruiken of drastisch verminderen.
Bewustzijn creëren voor een gezonde leefstijl
De verontrustende gevallen worden ook uitgenodigd om elke week naar de kliniek te komen zodat we hun bloeddrukken gedurende langere tijd kunnen meten om een betrouwbaarder beeld te krijgen. Indien nodig kunnen we ze doorverwijzen naar een ziekenhuis om de hoge bloeddruk te behandelen. Want alleen meten is niet voldoende, verschillende oorzaken zoals erfelijkheid, leefgewoonten en zwangerschap spelen een belangrijke rol en er is bloedonderzoek nodig om zaken vast te stellen. Meestal hebben mensen geen geld om naar een dokter te gaan, daarom hopen wij met onze voedingsadviezen meer bewustzijn te creëren voor een gezonde leefstijl zodat een hoge bloeddruk voorkomen kan worden. Een druppeltje op een gloeiende plaat maar alle kleine beetjes helpen…
Pluizige tweeling
Terwijl wij druk bezig zijn met de metingen, komt Claudette langs om foto’s te maken. En Claudette ging gelijk door de knieën voor twee piepkleine poesjes die door mensen gedumpt waren bij de markt en die door het voorbijgaande verkeer geplet dreigden te worden. Hilariteit voor de meeste vrouwen en kinderen omdat Clau de kittens dicht tegen haar boezem droeg. Een oude man gaf een mooi voorbeeld. Toen ze melk voor de katjes kocht en ze hen wilde voeren, nam de oude man het zonder een woord te zeggen van haar over en ‘goot’ de katjes vakkundig vol. Alle kinderen op de markt stonden gebiologeerd toe te kijken. Goed voorbeeld doet goed volgen, hoopt Claudette. En gelukkig gebeurde dat ook! Omdat Clau al een hele menagerie thuis én in Kololi heeft, kon ze de katjes niet meenemen. Maar twee kinderen ontfermden zich over de pluizig tweeling en mochten ze van hun ouders meenemen.
Volgende week gaan we weer, dan naar Sarrenpateh. Ik kijk ernaar uit! Het regent al bijna 24 uur non-stop. Het komt met bakken tegelijk naar beneden, het onweert en het bliksemt… De slechte wegen met onvoorspelbare diepe gaten (je kan niet zien hoe diep een plas is en wat erin ligt!) hebben me deze week al twee kapotte wiellagers en een gebroken uitlaat opgeleverd. Ben benieuwd wat me morgen te wachten staat! Never a dull moment in The Gambia…
Ellen Secretaris Care For Natural
