Een blog van Claudette…
Leggen kippen eieren zonder haan?
De Gambianen krijgen de slappe lach dat je suggereert dat lokale kippen zonder haan eieren zouden leggen. Hoe dachten we dan wel dat die kip een ei gaat produceren? Natuurlijk niet !!
”k’Zie ze denken: “en jullie blanken denken toch alles te weten, maar zoiets stoms weten jullie niet?“
Ik voel me een beetje ……dom, dat ik het antwoord zelf niet weet. Wij hadden kippen met een haan maar ja……….als je op internet gaat zoeken vertellen ze je echt dat kippen geen haan behoeven zolang je geen kuikentjes wil. Lijkt me ook logisch, wij hebben immers ook eitjes………..maar ja, of die te vergelijken zijn met een kip, haha, dat is weer betwistbaar. We besloten binnen kennissen en vriendenkring rond te vragen. Juist daar werden we weer uitgelachen dat we de stommiteit hadden te denken dat kippen een haan nodig hebben voor eieren.
“Hoe stel je je het voor? Natuurlijk niet !” “Kippen leggen van zichzelf”, daar hebben ze toch geen haan voor nodig zeg, stel je voor !!! “
Pffffffffffff, na ja, wat moeten we nu? Zouden er dan twee soorten kippen zijn misschien?
We besloten het proefondervindelijk te ontdekken. We lieten onze kippen 1 maand zonder haan en zouden zien. Hoe verheugd waren we de eerste dag een eitje te vinden. Haha ! Nederland had gelijk, we hebben geen haan nodig. Dus belden we onze kennissen kring hier even door dat hun geloof echt niet klopte. Een kip heeft gelegd dus ……geen haan nodig.
Maar na 2 dagen stopte de kip met eieren leggen. Dat hield 6 weken aan……….niet één ei van onze 10 kippen. Met schaamrood op den kaken kochten we natuurlijk toch maar een haan.
En ja hoor, na lag een prachtig wit eitje op het zaagsel. De eerste 3 eitjes van de eerste dagen waren dus vanwege het feit dat die kip op de markt met een haan opgesloten had gezeten. De andere 8 kippen leggen tot op vandaag nog niet.
Bovendien is 1 kipje na dagen lamlendigheid overleden. Geen duidelijke verschijnselen anders dan algehele malaise.
Drie anderen voelen zich ook niet lekker. We denken dat het door de extreme kou zou kunnen komen. We hadden namelijk een prachtig hokje gemaakt met een heel groot raam en lekker ventilatie. Frans, Hanny, onze top vrijwilligers uit Brabant, hebben in no time, met Kebba, materialen ingekocht en de openingen dicht getimmerd. We hopen dat we ze nog kunnen redden.
De kippetjes moeten eitjes gaan leggen waarmee we de brandwonden patiëntjes willen voorzien van een gekookt eitje iedere dag dat ze behandelt gaan worden.
“Jullie vermoorden die haan door hem 10 vrouwen te geven”
Waar of niet waar?
Gaan we weer met de afwegingen……onze haan had 10 mooie Barneveldse dames en leek een gelukkig man. Ook dacht ik, de kippen bespringen de haan toch nooit? Dus als ie geen zin of fut heeft regelt dat zichzelf toch wel? Gambiaanse mannen lijken met geen aantal geliefden een probleem te hebben……….maar ja, mogen we mensen met een haan vergelijken?☺
Maar na 1 week was ie toch dood! Dus toch teveel vrouwen? Of was het de kou? De nieuwe omgeving? We wachten nu even of de 3 kippen die zich niet lekker voelen, beter worden nu het hok warmer is. Daarna kopen we dan maar een nieuwe haan en proberen het nog eens.
Adviezen zijn welkom!
Winnie
Winnie kwam op 1 December bij ons helpen, op het centrum. Twee maanden lang.
De eerste week na de opening hadden we al 5 patiëntjes. Winnie heeft Isha en later ook Hawa getraind om de behandelingen volgens protocol uit te voeren. Verder heeft ze een heel aantal zaken gereguleerd, personeel inzichten gegeven, Ivo geholpen, leuke contacten gelegd me de tuindames, de hond(en) dagelijks veel liefde en aandacht geschonken, onze oren en ogen geweest waardoor wij het achterstallig werk in Kololi konden inhalen, enz. enz.
Ook heeft ze de eerste kookexcursie gedaan met vrienden van Patricia op onze nieuw ontworpen Veilig buiten kook ”toestel” dat ook hout efficiënt is. Winnie kon lekker aanpakken, was besluitvaardig, uiterst positief en gezellig. Ieder heeft genoten van haar aanwezigheid en hulp.
We missen haar allemaal en hopen dat ze nog eens terug komt.
Patricia Sjoorda besloot eind December vrij plotseling ons team te verlaten. Het is ons nog niet duidelijk waarom dat zo gebeurde maar we hebben het uiteraard geaccepteerd.
Musa draait de scepter nu in Kololi en doet dat perfect. Buba, door wangedrag even op een zijspoor geraakt maar terug met frisse houding en instelling, assisteert Musa goed en efficiënt. Samen lijken ze een rustig, sterk en vooruitstrevend team.
Dat moet ook omdat we eraan werken om een certificering te bereiken die erg hoog gegrepen is voor een bedrijfje als het onze , in deze hoek van de wereld. Mara heeft de HACCP regelementen reeds geïmplementeerd in het half jaar dat zij als vrijwilligster kwam werken (en hoe !☺) . Nu is Jip de volgende stap aan het uitwerken, dat een meer internationaal karakter heeft. Zij onderzoekt of dat niveau binnen onze praktische en financieel kunnen ligt.
Trainingen zijn we altijd mee bezig, hier gaat het over het verschil tussen ziekmakende bacteriën en virussen
Zouden we dat certificaat ( BRI of FSCC2200) behalen dan kunnen we v
rijwel overal naar toe exporteren. Of kosten tegen baten opwegen valt nog te bezien. Gambia zou erg gebaat zijn bij de mogelijkheid tot exporteren. Op die wijze zouden we ook andere kleinere food-producers kunnen helpen hogerop te komen en veel banen creëren.
Hawa en kindjes terug uit Conakry
Hawa en haar kindjes waren min of meer gedwongen achter te blijven in Conakry. Daar hebben ze vreselijke dingen meegemaakt en honger geleden. De terug tocht kostte 3 maandsalarissen maar ze zijn Godzijdank allemaal heelhuids terug. Hawa moest wat bijgetraind worden, Jip houdt zich daar mee bezig, zodat ze snel de behandelingen weer kan meedoen. Dat gaat goed. Heerlijk om het gezin weer compleet te hebben!
Ishatou
Helaas besloot Ishatou, kort na Winnie’s vertrek, van het één op het andere moment, haar baan op te geven. Ze werd o.a. aangesproken op het teruggelopen aantal patiëntjes en gevraagd om daar actief mee aan de slag te gaan. We hebben haar een jaar lang getraind op het behandelen van kindjes met Aloë Vera. Het is een vervelende zaak. Hawa en Kebba vangen de behandelingen nu op. Dat lijkt onder Jip’s begeleiding gelukkig prima te gaan.
Royal Lemkes Foundation
Jaco Blom en gezin kwam een geweldige gift overdragen van bedrijf Royal Lemkes. Hij had ons voorgedragen nadat hij via onze website zag dat onze doelen en visies grotendeels hetzelfde beslaan als die van hun bedrijf. We hebben een bijzonder leuk project ontwikkelt. Van de zaadjes van Baobab fruit, dat nu ondanks haar hoge voedingswaarde, slechts als afval dient, maken we nu kleine plantjes. Die kleine plantjes gaan we straks drogen in een speciale droger. Deze droger hebben we vorige week uitgedacht en ontworpen. De blokken worden morgen geslagen, de grond wordt vandaag geëgaliseerd onder toeziend oog van Frans en Hanny.
De eerste plantjes zijn al boven. Ze bevatten een zeer hoge voedingswaarde en zullen straks als poeder worden verkocht. Het wordt lokaal in een bepaald gerecht gebruikt. Internationaal geloof ik persoonlijk dat het potentieel zou hebben als novelty-super- food, in soepen en sauzen. Ieder weet immer inmiddels dat Baobab een uitzonderlijk gezonde vrucht heeft. Het bladpoeder zou op die bekendheid makkelijk kunnen “meeliften”.
Nu moeten de bladeren uit hoge bomen worden geoogst in het regenseizoen. Dit is levensgevaarlijk. Het drogen wordt tot nu toe gedaan in het regenseizoen, als de luchtvochtigheid enorm is en je dus haast niet kan drogen. Daardoor ligt het lang te drogen en bevat het vaak veel stof/zand deeltjes.
Zoals we het nu doen, kan men het hele jaar door oogsten en drogen. Dit zou, als ons droog systeem blijkt te werken, weer een mooi voorbeeld zijn van het reguleren van oogst en verbeteren van reguliere inkomsten via eenvoudig uit te voeren en makkelijk kopiëerbaar op andere plaatsen.
Bijenkassen uitbreiding
In tegenstelling tot alle droevige verhalen uit de wereld van bijen die per tientallen miljoenen per jaar bezwijken aan o.a. het gebruik van landbouw gif , kunnen wij het mooie nieuws melden dat onze kassen inmiddels allemaal gekoloniseerd zijn. We zijn aan uitbreiding toe! Er worden 10 kassen bijgemaakt, 5 voor Mariamakunda (waar nu voortdurend water is door het irrigatie systeem) en 5 in Tujereng. We gaan voor 150 kassen, maar moeten dat natuurlijk gestaag opbouwen. Onze honing verkoop in Kololi loopt nog honderden liters voor op onze eigen oogst We kunnen dus eindeloos doorgaan met bijzetten van kasten.
Imker Samba Baldeh heeft “een stuk of “17 kinderen. We hopen zijn oudste 2 zoons en 1 dochter te integreren en op te leiden als imkers. Ook dat is een langzaam proces dat we met vallen en opstaan zullen moeten voortstuwen. In ieder geval is het eerst begin gemaakt nu de mannen zelf de kassen kunnen beheren.
Kou
Terwijl ik schrijf regent het!! Voor jullie niets bijzonders maar voor ons in het droge seizoen wel.
Het is zo ongenadig koud ’s nachts, dat ik me zorgen maak om alle mensen die niet net als wij, dekens, sokken, sweaters, truien hebben. Wat vreselijk moet dat zijn. Weinig te eten , dus onvoldoende calorieën in je lijf om je te helpen warm te stoken en dan ook nog geen middelen.
Hanny en Frans
Mara bracht ons met elkaar in contact. In Kololi huren ze
op een van onze appartementen. We wisten niet zeker of we wel gericht werk voor hen zouden hebben gedurende de periode van 4 weken dat ze wilden komen helpen.
Nou dat is wel gelukt! Ze hebben in de korte tijd dat ze er zijn inmiddels al het kippenhok dichtgetimmerd , de bosspelen in Tujereng onder de loep genomen, ze gaan houten lijsten maken met een ophang systeem in het bos om bomen te identificeren en te voorzien van informatie voor toeristen. Ze hebben geholpen de plek te bepalen in Mariamakunda voor de hierboven genoemde droger, de grond daarvoor helpen nivelleren , het ontwerp helpen perfectioneren. En ze zijn er net 10 dagen. Dat schiet lekker op!
Kooktoestellen, voorveilig en hout-efficiënt koken
Verder worden voor het brandwonden centrum project, in het kader van
“voorkomen is beter dan genezen” het eerste prototype veiliger kooktoestel uitgeprobeerd. Verder worden de materialen gemaakt om de kooktoestellen aan derden te verstrekken. We zoeken nog de juiste modus omdat het gratis weggeven van dit soort kostbare zaken, niet de beste methode is om te zorgen dat zij zorg zullen dragen voor de investering. We bedenken nog even hoe we dat in een goede, cultuur-juiste, wijze kunnen implementeren.
O ja en we hebben ook nog een hondje van een arme sloeber, die heftig in zijn keel en op zijn koppie gebeten was door een andere hond, naar de dierenarts meegenomen
en nadat ie even in onze ziekenboeg verbleef en zijn eerste antibioticum ingenomen had, terug gebracht naar een dolblije eigenaar die niet beter wist dan dat ie Lion ging verliezen. Het gaat hen goed.
Allerhartelijkste edoch bewolkte groet,
Claudette en team.
