Zondagavond 13 Dec 2020, is een dag die we nooit meer zullen vergeten, helaas.
Het was een prachtige avond, lekker koel, prachtige lucht en lekker zonnetje. Prima weer om onze missie te ondersteunen. We gingen al onze bijenkasten inspecteren en als het kon, oogsten.
Kebba Touray, onze Bijengoeroe, trainer en coach, al meer dan twaalf jaar, is wat laat. Ik begin vast aan de hand van een prachtig bijeninstructieboek, welke ik op de motorkap van mijn auto leg, een en ander uit te leggen aan al onze reeds getrainde en nieuwe imkers, ze staan om me heen.
We zijn in totaal met zijn zessen, Kebba Touray maakt dat straks zeven.
De interesse van onze mensen is groot. Met verwondering horen ze welk verhaal bij welke foto hoort. Ik hoor hun reacties “Eèècht !!? “Kunnen bijen dat?”, “Ik heb dit nooit geweten!”, enz.
Ik ben zo ontzettend blij dat de leerstof aanslaat en dat ze zo enthousiast reageren.
De reeds getrainde mannen doen graag een aanvullende duit in het zakje, van wat zij al herkennen.
We nemen door hoe de Koningin eruitziet, hoe de eitjes gelegd worden, hoe snel die groeien, wat ze te eten krijgen, wat de minimale rol van mannelijke bijen is, hoe lang een bij leeft, enz…
Ondertussen komt Kebba T aan. Hij heeft zich heel snel omgekleed en neemt de leiding over. Het wordt een geweldige avond waar gelukkig veel niet perfect loopt, waardoor er juist heel veel leermomenten zijn. Omdat we met onze grote hoeden van de imkerpakken niet allen om een kast kunnen staan, luister ik aan de buitenrand van de groep. Ik zou een fotosessie maken van de details in een bijenkast. Maar helaas reageert mij telefoon niet op de handschoenaanraking.
Grrr, daar had ik niet op gerekend.
Maar onze bijen zijn niet van dezelfde dociele aard als in Europa. Hier vechten ze zich bijna dood om hun honing te verdedigen. Jullie zouden ze in NL wensen te vernietigen als ze dit gedrag hadden. Wij zijn er blij mee dat ze zich weten te verzetten tegen indringers, apen en andere dieven.
Na enkele uren intensief werken en leren, waren we allemaal bekaf. Ik had drie broeken aan en twee truien, sokken en heel strakke rijlaarzen onder mijn imkerpak. Ik was, denk ik, drie liter 3 vocht armer maar een geweldige ervaring rijker. Zo ook mijn medestudenten.
Kebba Touray leerde ons onze zaklampen in het gras te leggen en onze pakken met rukken uit te schudden om zo de bijen van ons af te krijgen. De bijen gaan naar het licht waar ze een grote hekel aan hebben. Na zo’n schudsessie, liepen we 25 meter verder en herhaalden we het nog eens, daarna een derde keer. Toen waren we de meeste bijen kwijt.
Nadat we elkaar hielpen de weg uit onze pakken te vinden en onze elastieken om polsen en enkels, naar de vrijheid te werken, wasemden we even uit en bespraken we kort wat ons hierna te doen stond.
Kebba Touray bedankten we voor een geweldige leersessie, we gingen allen uiteen. Onze Kebba stapte op zijn motor, Kebba Touray ook, ik reed voorop in het stikdonker, terug naar huis.
Die rit naar huis kostte Kebba Touray zijn leven!! Er was een ander ongeluk gebeurd waarbij passagiers, slachtoffers, vastzaten in een cabine van een auto. Ze werden er uitgehaald door o.a. de politie. De eerste die ze uit de auto kregen, werd in het donker van de nacht, op de weg gelegd.
Dat kon Kebba niet op tijd zien. Het werd zijn dood.
We zijn nog steeds geschokt en totaal verslagen. Hij was niet zomaar een mens!!!! Kebba Touray was een begrip, een begrip van hoop, geloof en liefde voor bijen en de natuur. Een zeer aimabel mens, die in veel lokale talen, een passie had om zijn kennis te delen. Hij laat een familie na, waaronder een kindje van vijf, twee tienerdochters, een zoon van begin twintig die de backway naar Europa heeft genomen, daar al twee jaar is maar natuurlijk geen inkomen heeft.
We hadden grootse plannen. Wij zijn al een tijdje bezig om fondsen te werven voor onze Bijen- educatiecentrum. Daarvan is het doel dat we honing oogsten, op de meest natuurvriendelijke en hygiënische wijze, andere imkers gaan ondersteunen met materialen die hier niet makkelijk te krijgen zijn, vrouwelijke imkers opleiden, betonnen bijenkasten helpen introduceren en toeristen en schoolkinderen via posters en foto’s een kijkje te laten nemen in een bijenkolonie.
We zouden daar deze week een bespreking over hebben, Kebba Touray en ik.
Alle hoop de bodem in geslagen… veel tranen gelaten omdat hij zo’n vuurtoren in de branding was, zoals maar zo weinigen hier in Gambia. Kebba was zo betrouwbaar, zo innemend, zo integer en zo vreselijk aardig, zo professioneel, zo geduldig… hoe vinden we ooit zijn gelijke?
Na dat eerste, erg verdrietige moment, hebben we besloten dat we temeer de schouders onder dit project gaan zetten. Harder gaan proberen om het geld bijéén te krijgen en dan zullen we proberen om zijn dochters te interesseren, om zijn legacy, zijn levenswerk voort te zetten in ons bijencentrum.
Hopelijk gaan we een beetje verdienen met de honing en kunnen we die meiden dan in dienst nemen.
Het is nu nog even een idee. We moeten immers eerst het geld bij elkaar krijgen, maar het begin is er!!! Als het veertig dagen is dat Kebba overleden is, zal ik de familie bezoeken en het bespreken.
We laten het er niet bij zitten. Ons bijencentrum zal Kebba Touray’s naam dragen. Hij verdient het!!!
Wie weet zijn er mensen die wat over houden, nu ze geen vuurwerk in hun decemberbudget hoeven plannen. ☺ Wie weet willen die mensen helpen om op een andere manier iets moois neer te zetten…
Mede namens ons hele team hier in Gambia,
De allerbeste wensen en een prachtig, voorspoedig en vrij 2021
