AK47-Vaporiser… bestaat zoiets? Waarmee je ‘rotkinderen’ kunt verdwijnen tot ze ouder en wijzer geworden zijn? ☺
Vanmorgen reed ik naar het werk en zag ik mijn gehavende hondenroedel weer liggen. Mijn waterbakken worden steeds gestolen, budget voor brokken hebben we al een tijdje niet meer maar ik koop evengoed zelf wel in om ze af en toe wat te kunnen voeren.
Soms ben ik vergeten waterbakken te snijden (van lege olieflessen) of heeft mijn behulpzame bewaker, die mijn auto af en toe spontaan schoonmaakt, mijn auto leeggeruimd en de bakjes (die ik daarvoor speciaal bewaar) weggehaald. Het gevolg is dat ik soms maar doorrijd omdat ik vergeten ben te kijken of ik ze wel te drinken kan geven. Als ze mijn auto zien, worden ze blij en ik wil ze natuurlijk geen valse hoop geven als ik de boel niet op orde heb.
Vanmorgen kreeg ik bijna een ongeluk toen ik twee ‘rotkinderen’ zag staan bij een van ‘mijn’ slapende hondjes die altijd erg is beschadigd. Hij bloedt vaak, loopt heel erg mank, heeft maar één oog, enz. Het ene jochie had een grote stok en de andere een enorme baksteen. Ik schoot over de andere rijbaan en kwam met gierende remmen tot stilstand, vijf centimeter van het been van een van de jochies! Toen ze door hadden dat ik het op hen had gemunt, zetten ze het op een rennen. Ik riep hen na dat ik hen zou vinden, dat ik hoopte dat ze vóór hun dood, dezelfde gemeenheid mocht overkomen. Ik was buiten zinnen. Samba, mijn dakloze hondenvriend, kwam aanlopen. Toen ik nog stomend van woede vroeg waarom die kinderen dat deden, zei hij: “Dat doen ze iedere dag! Daarom vraag jij mij steeds wat is er met die en die hond gebeurd, het zijn die rotkinderen die dat iedere dag doen. Je kan ze niet stoppen!” Hij deelde mijn boosheid en verontwaardiging niet. Hij berustte. Dat vond ik eigenlijk nóg erger, het zijn “zijn” vriendjes, die honden. Ik zal het nooit begrijpen.
Ik heb nu vernomen wie de moeder is van de kinderen, ik ga haar opzoeken als ik een ‘zen’ dag heb en het emotioneel aan denk te kunnen. Zucht… het is inmiddels uren geleden, maar ik voel de adrenaline nog stromen (dat zal wel niet kunnen, maar je begrijpt vast wat ik bedoel!). Het valt als dierenliefhebber allesbehalve mee om in een land van armoede te wonen, wat dat soort harteloosheid en kwaadaardigheid met zich meebrengt. Zij zijn zich waarschijnlijk van geen kwaad bewust en begrijpen geheel niet waarom die maffe blanke zich überhaupt druk maakt over honden…
Ik probeer op een dag tot een positieve ingeving te komen om deze kinderen tot iets anders te brengen. Het idee om ze te belonen met een voetbal maakt me nu nog misselijk, maar wie weet op die ‘zen’ dag, lukt me dat wel om te doen. Het zou het wel de oplossing wel kunnen zijn om ze zo met andere dingen te laten bezig zijn.
Verder lijkt het regenseizoen er aan te komen. (P.S. inmiddels is het gearriveerd, op 9 juni al!). Heerlijk als straks het vele stof weer van de bomen, planten en daken wordt gespoeld. Daarna krijgen de nog aan de boom hangende mango’s vaak snel wormen. We oefenen met het maken van mango leer. Gister is een hele wasteil vol met geschilde, gekookte mangomoes, in een mum van tijd verbrand in de zonneovens. We wachtten al een dag op het indrogen van de mangopulp en ineens was het zwart… een nieuwe poging is nu gaande en er zullen er nog heel wat volgen. We delen onze kennis met de dames in Mariamakunda.
Vandaag ruikt het naar gebrande pinda’s op mijn kantoor, Ida is ze nu, nog heet, aan het ontdoen van de velletjes door ze omhoog te gooien en op te vangen in een bak. De velletjes vliegen weg door een bries. Het ruikt heerlijk! Het zijn onze eigen, organische verbouwde pinda’s van ons eerste testveld. Burkuss heet die pinda, het gaat als crunchy bite in onze Peanut Butter Crunchy, gezoet met honing.
De honing die we vanmorgen bestelden van lokale imkers, heeft te veel water. Tijdens het testen van de kwaliteit, ontdekte ik dat ie bubbelde. Balen, balen, want dat betekent dat we honing met een té hoog watergehalte hebben ingekocht, teruggeven kan niet. Ze doen het niet met opzet, het komt omdat niet alle honing die ze oogsten, al gekapt was door de bijen en ze komen van heel erg ver. Dat kunnen we niet maken. En wij heb geen hydrator (behalve de zon maar buiten weten de bijen wel raad met honing), dus Mara (onze ambassadrice food-science specialist) consulteren en hopen dat zij kan helpen… zo is er altijd een uitdaging.
Honing kan te veel water hebben als bijvoorbeeld een honingraat aan de ene kant mooi gekapte honing heeft (dat wil zeggen dat de bijen er al het water uit hebben gewapperd met hun vleugels en het dan opslaan voor moeilijke tijden), maar er aan de andere kant van de raat soms nog ongekapte honing/siroop is achtergebleven. Als de bijen nectar halen, wordt dat pas honing als de bijtjes hun werk hebben gedaan. Soms komt er een raat met nectar (dus nog téveel water erin en nog geen honing) in de honingverwerking terecht en dat is niet goed voor de honing. Het gaat dan gisten. Verhitten van honing is niet goed, dat creëert kwalijke stoffen. Dus hoe we het teveel aan water eruit gaan krijgen, is nog even een uitdaging. Maar we gaan het oplossen.
Ons Honey Bee Educational Centre neemt superleuke vormen aan. Het gebouw staat, het dak zit erop, er is nog geld om de veranda eromheen te maken en dan is het op. We hopen heel erg dat we sponsors vinden die ons willen helpen het af te bouwen. We verheugen ons erop kennis te delen, een echte professionele honingverwerking neer te zetten en onze bijen een veilige omgeving te bieden. En we hopen bij bezoekers een beetje begrip te kweken voor de bijenhouderij. Ook daar staan we voor een grote uitdaging want de meeste mensen vinden vuur en chemicaliën een absolute noodzaak in hun landbouwactiviteiten.
Het ontwerp 
Het resultaat tot nu toe!
Het is gelukt om een volk in de betonnen kasten te laten gedijen!! Ze lijken het daar erg goed te doen. Twee andere vangkastjes die we op maat hebben gemaakt voor de betonnen kasten en die in de bomen hangen om een nieuw voorbijkomende zwerm te interesseren, lijken ook bevolkt te gaan worden. Hopelijk snel want met de regens zo dichtbij, hebben de bijen nog maar weinig tijd om zich voor te bereiden op een periode van regen en weinig bloesem.
Dit jaar hebben we heel erg veel geleerd, we hebben behoorlijk wat pech gehad voor wat betreft de bijen. Van de vijf volken die uit het Tujereng-bos kwamen, vlogen er tweeëneenhalf aar geleden drie weg. Daarna bereidden we uit naar acht volken, toen weer een weg. Vervolgens van zeven naar elf, daar bleef het een tijdje maar dat groeide aan tot 23 volken! Helaas vloog een volk vorige week weg omdat hun kast er verschrikkelijk aan toe was en wij moesten wachten tot we de nieuwe kasten klaar hadden. Maar we ontvingen ook een prachtig nieuw volk, dezelfde week, die uit een vangkastje barstte met hun honing en aanwas. Dus nu weer 23 volken.
En nu twee nieuwe kleine volkjes die misschien gaan settelen in de CBH (Concrete Beehive)… Het is een enerverende hobby, die imkerij. Ik zou er wel iedere dag mee bezig willen zijn. We zijn bijzonder geholpen door een kennis die rompertjes stuurde voor de brandwondenkindjes. Zij had een imker op een school aan het werk gezien, hij wilde ons wel bijstaan met kennis en kunde, een andere imker, Pieter, kwam op ons pad in Gambia toen hij en zijn vrouw onze farm bezochten, hij bracht weer een andere imker die met ons topbar systeem werkt. In een Whatsappgroep staan ze ons bij. Maar inmiddels weten we dat Afrikaanse bijen houden een heel ander verhaal is dan de Europese variant, die veel docieler en vriendelijker is. Het is geweldig dat mensen tijd en moeite willen doen om ons op afstand te helpen. De boeken werken in de praktijk lang niet altijd.
De cirkel rond en terug bij af. Maanden heb ik gestudeerd, hoe bijen gehouden moeten worden, iedere tien dagen inspectie en koninginnencellen wegbreken om zwermen te voorkomen. Het druist tegen mijn gevoel in, om bijen die zelf een ontwikkeling in werking stellen met hun zeer geavanceerde organisatie, te moeten manipuleren. Maar dat leek in alle literatuur en educatieve video’s “the one and only way”.
We hebben alle aanpassingen in werking gesteld, veel geld en moeite besteed om het juist te doen, volgens de boeken. Tientallen calculaties van centimeters en millimeters, openingen, ventilatie gaten, frames, enz. gedaan en uitgevoerd. Terwijl ik bijleerde over de praktijk, maakte ik me meer zorgen over hoe dat dan moest met al die torretjes en motten, die dan dus ook lekker vermenigvuldigen…, als je die raten blijft hergebruiken, zoals de meeste verantwoorde wijze lijkt te zijn. Maar ineens… las ik in een artikel van ene David Wainright, een super ervaren imker met 1500 volken in UK en jarenlange Afrika-ervaring, dat overal tegen inging. En ik wist heel zeker, dat sterke buikgevoel, dat hij het bij het rechte eind had!
We gooien nu alles weer om! En komen uiteindelijk straks uit bij onze ouderwetse manier van topbars. Daarmee houden we de bijenvolken gezond en sterk. We gaan hopelijk geen cellen meer wegbreken maar proberen de bijenvolken een gezonde omgeving te bieden waardoor zij niet meer weghoeven, tenzij dat om andere reden noodzakelijk is. We gaan respecteren wat de Afrikaanse bijen over zichzelf weten wat wij nog niet weten en we gaan er niet vanuit dat wij, mensen, met onze weinige kennis, mogen manipuleren zoals het ons goed dunkt. Dat is de koers die we gaan varen!!! Dat voelt 100% goed!
Maar de cirkel is wel helemaal bijna rond geweest, met oh zoveel moeite en tijd en studie.
Dat is denk ik ontwikkelingswerk. Je moet eerlijk durven zijn, ook als het niet uitkomt en het onderspit delven en leren dat de westerse wijze misschien niet van toepassing is op Afrika. Dat is okay, denk ik. Aan derden moeilijk uit te leggen, hoe ontzettende veel tijd en moeite achter een ontwikkeling zit, die geen ontwikkeling lijkt. ☺
Niet alle nieuwe technische ontwikkelingen zijn verbeteringen.
We hopen van harte dat het toerisme snel op gang komt. Het is hier goed vertoeven. We merken weinig of niets van C (ik wil ‘t niet meer horen of schrijven) behalve dat je hier en daar verplicht een mondkapje op moet. Verder gaat het, op de nare economische gevolgen na, aan ons voorbij.
