Wat een dag! Mijn hart is zwaar maar hoopvol… Steeds als ik van of naar de projectsite in Mariamakunda rijd, kom ik werkende ezels en paarden tegen. Iedereen die wel eens bij me in de auto zit, weet dat ik dan altijd, al 25 jaar lang, mijn gezicht afscherm en mijn oren dichtdruk om niet de stokslagen te horen en de ezels te zien. Ook deze week, ik had een aantal lifters in de auto, het weer was beroerd en wat er aan zat te komen was al helemaal niet leuk. Op de heenweg had ik een ezel gezien met allemaal gaatjes op haar rug waar een soort glimmende laag overheen zat. Op de terugweg reed ik een ezel tegemoet die er van voren mooi uitzag maar door zijn hoeven leek te gaan. Dichterbij gekomen, mijn auto vol onbekenden, keek ik per ongeluk opzij. Net op dat moment zag ik een stok met dusdanige kracht neerdalen op een grote bult, veroorzaakt door een open wond, op de ruggengraat van de ezel, dat letterlijk het bloed eruit spatte. Terwijl ik het beschrijf, word ik weer kotsmisselijk van de emotie die dat teweegbracht. Ik schreeuwde in het Wollof uit mijn raam (ik werk liever constructiever door een gesprek aan te gaan, maar kon mijn spullen niet achterlaten in een auto vol onbekenden): “Hey!!! Klootzak, ik hoop dat jij in je volgende leven een ezel zult zijn! “ Dat werkt natuurlijk niet, de man keek me vol onbegrip aan … Al was ik die avond erg moe van de gloeiendhete zon en de lange tocht tussen de planten, ik kon niet slapen en lag te knarsetanden wat te doen om die ezel te vinden en te helpen. Ik belde, om 22.30 uur (onbehoorlijk laat, maar ’t moest) een bekende op, ook ezeleigenaar die op dezelfde route woont en waarvan ik al eens eerder een ezel heb geprobeerd te helpen, die helaas te ver heen was. Mijn boodschap aan mijn kennis was: help me de ezel te vinden, vraag of ik hem mag kopen, zodat de ezel met pensioen kan. Tot mijn schrik vertelde de man dat de ezels mogelijk van hem waren, ook die met de gaten van de heenreis. Hij zocht het uit. Gelukkig belde “toevallig” (of niet 😊) een Venezolaanse vriendin, veearts, die voor de Horse and Donkey Trust werkt, of ze een dag met me meekon naar de projectsite…
En zo kwam het dat we vanmorgen de schade zijn gaan onderzoeken. Werkelijke iedere ezel, op één na, die voorbijkwam, had akelige wonden. De ezels waar we voor kwamen, waren gewoon aan het werk. Het ezeltje met de gaten hebben we met zout water gewassen en daarna een crème aangebracht. Woensdag komt zij met de rijdende kliniek, van de Horse en Donkey Trust, het echte werk (abcessen opensnijden, enz.) doen. De andere ezel, waarvan de hele ruggengraat vol abcessen en wonden zat, bleek ook nog hoogzwanger, dat was de eigenaar ontgaan. Ze had vier jaar geleden haar laatste baby gehad en hij dacht dat ze gewoon een beetje vet was (nou dat zeker niet!).
Ons werd voorspeld dat de ezels zouden bijten en schoppen. Ondanks de pijnlijke behandeling, deden ze dat nagenoeg niet. Terwijl we bezig waren zag ik een witte ezel voorbijkomen, met oude, heftige brandwonden, veroorzaakt omdat iemand een veld in brand had gestoken waarop zij met haar babyezel stond. Ze kon uitsluitend over een brandende muur heen springen om eruit te komen. Haar baby haalde het niet. Alle kinderen en volwassen ezelbestuurders hebben we aangehouden en toegesproken op constructieve, positieve en educatieve wijze. Alle stokken heb ik ingenomen en vervangen door takjes, met instemming van de eigenaren. Een gast die ik bij me had, was begrijpelijk aangedaan door de gewelddadigheid van de ezelbestuurders. Maar ik heb me inmiddels gerealiseerd dat … allen van jullie die mededogen hebben met dieren, dat ooit hebben meegekregen omdat we leven in een samenleving waar bijna iedereen wel een dak boven zijn hoofd heeft en weet dat ie die dag te eten heeft. Het leven is heel anders als dat niet zo is. Als je voortdurend onder de stress leeft dat je niet meer weet hoe alle dagelijkse problemen op te lossen omdat je het geld en de kennis niet hebt, is het leven frustrerend.
Armoede haalt het slechtste uit mensen!!! En u, jij en ik hebben het allemaal in ons! Als iemand denkt dat dat niet zo is…think again. Als de nood maar hoog genoeg… als de honger je maag maar voldoende tergt… dan wordt ieder aardig mens een stuk minder aardig. Sommigen hebben dat deel in zichzelf misschien nooit hoeven ontdekken. Ik kan soms zo waanzinnig van woede zijn om het onrecht dat ik moet aanzien, dat ik weet welk monster er ook in mij schuilt, omdat ik op zulke momenten bedenk wat ik die mensen zou willen aandoen… Daarom weet ik dat ik alleen een verschil kan maken door te laten zien hoe het anders kan. Dat ik waarschijnlijk, in hun omstandigheden, een minder aardig mens zou zijn. En omdat ieder mens graag goed wil doen en mededogen herkent, heb ik nog nooit meegemaakt dat de Gambianen niet blij verrast zijn als ze zien dat we hulp bieden aan ezels, honden of zelfs een kip. Je hoort altijd iemand mompelen “God zal haar zegenen voor de hulp die ze biedt”, waarna er altijd bevestigend gemompeld wordt door anderen. Mensen geloven hier dat als je dieren helpt, je een soort engel bent omdat ze zeker weten dat dat dier niets voor je terug kan doen. Dan doe je het dus niet uit eigenbelang… Naar onze projectsite rijdend, ontmoeten we een paard en wagen. Ik houd de man staande om hem te vertellen dat we volgende week met een rijdende kliniek alle paarden en ezels komen helpen, gratis! Hij schiet van zijn wagen en roept: “Please come and help me now! My horse is very unwell” (Al zag het paard er mooi uit). Het paard bleek rooddoorlopen ogen te hebben, gezwollen pezen en ernstige pijn. De veearts besloot dat dit paard in nood was en niet tot volgende week kon wachten. Een aardige man, de broer van de ezeleigenaar, hielp de kar af te laden. Het paard moest nog vijf kilometer naar huis hinken, maar de eigenaar beloofde haar te laten rusten. Zaterdag gaan we haar opzoeken en gaat de arts haar helpen.
Volgende week wordt er kliniek gehouden in Salaghi, alle ezels en paarden mogen komen (een man vroeg of zijn puppy ook mocht komen omdat die vol mango wormen zit!), de week erna in Sukuta. We zoeken iemand die halsters kan naaien, het materiaal is beschikbaar. De dieren worden met verschrikkelijke materialen ingespannen. Ik weet nog niet of het een goede of een verschrikkelijke dag was. Maar mijn hart is zwaar van al het leed, de onkunde, het onbegrip, de vreselijke problemen die met armoede gepaard gaan. ’t Is geen leven! Natuurlijk gebruiken we ook iedere gelegenheid om over family-planning en geboortebeperking te spreken op semi-humoristische wijze. Mannen willen altijd zoveel mogelijk, vrouwen zijn dolblij met onze gesprekken, waarin we aangeven dat meer in dit geval niet beter is. Maar ’t geluk zit in het ook in een klein hoekje. Dit insect dat in de lokale taal “Paard van God” wordt genoemd, zat op mijn voordeur… en is het symbool van geluk! Hoe apart dat dat net op deze paarden/ezeldag gebeurde. Bemoedigend… vind ik zulke “toevalletjes”!
