De maand januari 2017 zal in Gambia de geschiedenisboeken ingaan als de maand van de presidentswissel en de politieke impasse voorafgaand hieraan.
Wat op 2 december 2016 nog een overwinning leek voor de nieuw gekozen president van Gambia, Adama Barrow, bleek op 9 december toch niet zo vanzelfsprekend. Zittend president Yahya Jammeh kondigde aan niet te vertrekken als president en kondigde tevens aan de uitslag van de verkiezingen nietig te laten verklaren. Dit resulteerde in januari tot een politieke impasse, aangezien Jammeh geenszins van plan van zijn mandaat, wat op 19 januari 2017 afliep, op te geven. De Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten, Ecowas, kondigde militair ingrijpen aan als Jammeh weigerde zijn presidentschap neer te leggen. Het antwoord van Jammeh hierop was het uitroepen van de noodtoestand in Gambia, ingaande 17 januari 2017 voor de duur van 3 maanden.
De aankondiging van de noodtoestand was voor veel Europese landen, waaronder Nederland, de aanleiding om een negatief reisadvies voor Gambia uit te geven. De in Gambia aanwezige toeristen werden direct geëvacueerd. En hiermee werd het land volledig stilgelegd. Alle toeristen, de bron van inkomsten van Gambia, zeker in deze tijd van het jaar, vertrokken per direct terug naar hun thuisland. Ik was in Gambia ten tijde van het uitroepen van de noodtoestand en het was afschuwelijk om te zien hoe de bevolking volledig overgeleverd werd aan de politiek. Hun bron van inkomsten ging weg en onduidelijk was wanneer deze weer terug zouden komen. Immers, niemand wist wat er ging gebeuren. Het nieuws was elk uur anders en de tamtam deed zijn werk. Opvallend vond ik dat de bevolking niet eens wilde speculeren over wat er ging gebeuren. Hun lot lag in handen van God en God zou zorgen dat het vredelievende land Gambia dit zonder oorlog zou doorstaan. En daarbij, de acties en reacties van Jammeh waren altijd al onvoorspelbaar en zeker in deze situatie, dus speculeren was zonde van de tijd en energie.
Op 18 januari werd het negatief reisadvies van kracht en begon het evacueren van de toeristen. Banjul International Airport is nog nooit zo druk en chaotisch geweest! En ook hier zag ik weer wat deze bevolking zo mooi maakt: de rust en het vertrouwen in God en de zorg over ons toeristen. Als wij maar op dat vliegtuig zaten, dan hadden zij rust. Onbeschrijfelijk.
De dagen die volgden waren dagen van spanning en geruchten: hij vertrekt, hij vertrekt niet, hij wil wel vertrekken maar onder voorwaarden die onacceptabel zijn, enz., enz. Zaterdag kwam het verlossende woord: hij gaat! Deadline na deadline volgde over het tijdstip waarop hij zou gaan, en daar was dan die foto dat Jammeh in het vliegtuig zat. Voor het gros van de bevolking reden voor een groot feest. Voor het gros, maar, natuurlijk zijn er ook aanhangers van Jammeh die hem niet hadden willen laten gaan. De dagen erna waren dan ook echt niet alleen maar dagen van feest. Vluchtelingen wilden terugkomen, er was onvoldoende eten, er was een risico op spanningen tussen Barrow en Jammeh kiezers en er was geen werk want de toeristen waren weg.
Het leven kwam langzaam weer op gang en de bevolking durfde eindelijk positief naar de toekomst te kijken. Na Engeland volgde ook Nederland snel met het negatief reisadvies omzetten naar het reisadvies wat er altijd is geweest, waarna Corendon en Tui al snel aankondigden begin februari weer te starten met vliegen. Maar feit blijft dat het hoogseizoen in Gambia een flinke deuk heeft gekregen. We zijn er nog lang niet, het land moet van ver komen en president Barrow heeft een grote klus te klaren. Maar positief zijn we! En niet alleen over Gambia maar over heel Afrika. De media spreekt over Gambia als een voorbeeld dat democratie in Afrika werkt en dat een president afzetten ook zonder bloedvergieten kan. Dat is de erfenis van de politieke impasse van Gambia, een erfenis waar de Gambiaanse bevolking en wij uiteindelijk erg gelukkig mee zijn.
